Familieopstellingen
Een Familieopstelling is een therapeutische sessie waarbij een cliënt een vraagstuk inbrengt waarover hij of zij helderheid wil krijgen. Er kan tijdens een opstelling op verschillende manieren gewerkt worden. Een van de methodes is het werken met figuren, voorwerpen, symbolen of kaartjes. Deze worden door de cliënt neergezet of neergelegd om op die manier de posities van de hoofdrolspelers in het vraagstuk in te nemen. Zo ontstaat in de ruimte een visuele weergave die inzicht biedt in de onderliggende aspecten van het vraagstuk. Dit gebeurt bijvoorbeeld door onder andere de positie ten opzichte van elkaar en de kijkrichting. Een andere methode is het werken met vloerankers. Door op de verschillende vloerankers plaats te nemen en in te voelen, kan contact worden gemaakt met de informatie van de hoofdrolspelers. Bij een opstelling met representanten kan door bevraging van de verschillende personen die de verschillende hoofdrolspelers representeren, informatie worden ingewonnen over de gevoelens en houdingen ten opzichte van elkaar om zo een beweging te creëren.
Tijdens een Familieopstelling komen verstrikkingen aan het licht (soms ontstaan in eerdere generaties), die hebben geleid tot blokkades of stagnaties in het huidige leven van de cliënt. Vaak betreffen deze verstrikkingen onverwerkte emoties ten gevolge van nare gebeurtenissen of traumata uit het verleden van de cliënt zelf, of dateren deze uit de familielijn die de later geboren kinderen onbewust en onbedoeld belasten en zorgen voor disbalans (denk aan vroegtijdig overlijden, scheiding, uitsluiting, oorlogstrauma, etc.). Door eenvoudige aanwijzingen van de therapeut/begeleider kan er beweging in de situatie worden gebracht, waardoor er rust ontstaat in het systeem en heling kan plaatsvinden.
Tijdens een Familieopstelling kan inzicht worden gekregen in zich herhalende patronen, overgenomen lasten, belastende dynamieken, etc. Ook kunnen nieuwe verbindingen tot stand worden gebracht en kunnen verantwoordelijkheden daar worden gelegd waar ze thuishoren. Een Familieopstelling zorgt voor bewustwording van de eigen en de overgenomen gevoelens uit het familiesysteem en heeft voor een cliënt als doel om uit eigen vrije wil en autonomie beter beslissingen te kunnen nemen voor zichzelf, passend bij de eigen behoeften. De effecten van een sessie zijn vaak direct merk- en voelbaar.
Een Familieopstelling is een individueel proces zonder de aanwezigheid van betrokken familieleden om de objectiviteit ervan te waarborgen. Tijdens de voorbespreking van een sessie wordt er bepaald voor welke vorm van opstellen wordt gekozen (bijvoorbeeld opstelling van het verlangen, een klacht, het innerlijk kind of het familiesysteem van herkomst). Thema’s die vaak worden opgesteld zijn: het niet kunnen innemen van de eigen plek, het ervaren van eenzaamheid of een gebrek aan verbinding, sterke loyaliteit aan ouders, het ervaren van negatieve emoties in contact met familie, het geen vrijheid ervaren, trauma in het familiesysteem, etc.
Organisatieopstellingen
Een Organisatieopstelling wordt toegepast in organisaties om te onderzoeken waarom stagnaties in de ontwikkeling van een organisatie of bepaalde conflicterende situaties terugkerend optreden. Het betreft een ruimtelijke weergave van een organisatiestructuur waarin leidinggevenden, medewerkers, afdelingen/divisies, klanten, leveranciers, producten of doelen in de ruimte worden opgesteld in verhouding tot elkaar.
Het doel van een Organisatieopstelling is, net als bij een Familieopstelling, de vaststelling van het probleem en het hiervoor vinden van een passende oplossing om een positieve beweging te creëren. De vraagsteller stelt in een Organisatieopstelling in onderling overleg met de therapeut/begeleider de weergave van het probleem op. Door de patronen die leiden tot stagnatie aan het licht te brengen en hierna een herordening te creëren in het systeem, worden oplossingsrichtingen zichtbaar die eerder verscholen bleven.
